Özel sektörde çalışılan sürelerin memuriyete etkisi?

“Memurların hizmetdeğerlendirilmesinde 657 sayılı Kanun’un maddelerinde öğrenim durumuyla ilgili farklılıklar bulunmaktadır. Bazı hizmetlerin değerlendirilmesinde lisans mezuniyeti aranırken bazılarında ise böyle bir ayrım bulunmamaktadır.

Devlet memurlarının memuriyete girmeden yada memurluktan ayrılarak yapmış olduğu hizmetlerinin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde ne şekilde değerlendirileceğine ilişkin hükümlere 657 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (C) bendinde yer verilmiş olduğunu görüyoruz.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Tesis edilen sınıflar” başlıklı 36’ncı maddesinin birinci fıkrasında hizmet sınıfları sayılmış olup, mühendislerin Teknik Hizmetleri Sınıfında, Veteriner Hekimlerin ise Sağlık ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri sınıfında yer aldığını görüyoruz.

Sağlık Hizmetleri Sınıfı kapsamında görev yapanlardan, özel işyerlerinde veya serbest olarak mesleklerini yaptıkları sürenin (en çok 16 yılın) 3/ 4’ü,değerlendirilir. hizmet değerlendirilmesinden faydalanabilmek için Teknik Hizmetler veya Sağlık Hizmetleri sınıfında görev almak, memuriyete girmeden önce veya memuriyetten ayrılarak mesleklerini özel veya kamu kurumlarında icra etmek, mesleğin icrası için mevcut mevzuat gereğince aranılan şartların taşınması ve sosyal güvenlik kurumuna pirim ödenmiş olması gerekmektedir. Yani bu maddede hizmetlerin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilmesi için öğrenim şartı yer almamaktadır. Dolayısıyla Teknik Hizmetler ve Sağlık Hizmetleri sınıfına giren personelin yürüttüğü hizmetlerden olması ve söz konusu hizmetlerin icrası için gerekli mesleki eğitim şartına haiz olduğunu belgelendirmesi halinde, 657 sayılı Kanun’un 36/C-1ve 2’nci maddesi uyarınca kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirileceğini söyleyebiliriz

Memurların özel sektörde veya serbest olarak geçirmiş oldukları sürelerin memuriyet haklarına olan etkisi konusuna değinecek olursak

yükseköğrenim gördükten sonra özel sektörde veya serbest olarak çalışılan sürelerin (en çok 8 yılın) 3/4’ü dahil edilmekte ve dahil edilecek süre en çok 6 yıl olabilmektedir.

Devlet memurlarının görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin uygulamalarda, ilgili memurun toplam hizmet süresi de önem taşıyabilmektedir.

Bu uygulamalarda, ilgililerin özel sektörde veya serbest olarak geçirdikleri süreler, 68/B (torba kadro uygulaması) kapsamında yukarıda değerlendirdiği şekliyle, toplam hizmet süresi hesabına dahil edilmektedir.

Devlet memurlarının yıllık izin süresinin (20 gün veya 30 gün olarak) belirlenmesinde esas alınan hizmet süresi hesaplanırken, özel sektörde veya serbest olarak geçirilen sürelerin bazıları hesaplamaya dahil edilmektedir.

-Teknik Hizmetler Sınıfı kapsamında görev yapanlardan, özel işyerlerinde veya serbest olarak mesleklerini yaptıkları sürenin (en çok 16 yılın) 3/ 4’ü,

-Sağlık Hizmetleri Sınıfı kapsamında görev yapanlardan, özel işyerlerinde veya serbest olarak mesleklerini yaptıkları sürenin (en çok 16 yılın) 3/ 4’ü,

-5 hizmet yılını tamamlamış olan Devlet memurlarına, talep etmeleri durumunda memuriyet süreleri boyunca toplam 1 yıl süreyle (en fazla iki defada kullanılmak üzere) aylıksız izin almaları mümkün olabilmektedir.

Burada esas alınan 5 yıllık hizmet süresi hesaplanırken, yıllık izin süresi hesabına yukarıda dahil edildiği haliyle özel sektörde veya serbest olarak geçirilen hizmet süreleri de dahil edilmektedir.

-Devlet memurlarının, özel sektörde veya serbest olarak geçirdikleri sürelerden, yıllık izin süresi hesabında kullanılanlar, aynı şekilde ilgililerin kazanılmış hak aylık derece/kademelerinin belirlenmesinde de kullanılmaktadır.

Özel sektörde veya serbest olarak geçirilen hizmet sürelerinin, yıllık izin süresi hesabında değerlendirilen kısmı, aynı zamanda memuriyette geçmiş sayılmakta ve bu sürelerin her yılı için bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı için bir derece yükselmesi verilmektedir. Ancak, bu şekilde derece/kademe verilirken, ilgililerin eğitim durumları itibariyle azami yükselebilecekleri derecenin son kademesi geçilememektedir.

-Devlet memurlarının aylık ücretleri, hizmet sürelerine bağlı olarak da değişiklik gösterebilmektedir. (Hizmet süresinin emeklilik haklarına etkisinden burada söz edilmeyecektir.) Memurların kazanılmış hak aylık derece/kademelerinin tespitinde göz önünde bulundurulan özel sektör veya serbest hizmet süreleri, memurların kıdem yılı süresinin hesabında da kullanılmaktadır.

Memurun her bir kıdem yılının (en çok 25 yıl), kıdem aylığı göstergesi (20) ve aylık katsayısı ile çarpımı suretiyle kıdem aylığı miktarına ulaşılmaktadır. Kıdem aylığı, emekli keseneğine esas matrahın hesabında da kullanılmaktadır.

Aynı hizmetler torba kadro uygulamasında dikkate alınır mı? 657 sayılı Kanun’un 68/B maddesinde düzenlenen torba kadro uygulamasında özel sektörde çalışılan süreler, her zaman değerlendirmeye tabi tutulmaz ve öğrenim durumu oldukça önemlidir.
657 sayılı Kanun’un 68/B maddesine göre; Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4’üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilmektedir. Buna göre; 1 inci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl, 1’inci ve 2’nci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300’den az olanlar için en az 10 yıl ve 3 üncü ve 4’üncü dereceli kadrolar için en de az 8 yıl hizmet gerekmektedir.

Bu sürelerin hesabında; 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 2’nci maddesi kapsamına dâhil kurumlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama Organı Üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dâhil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin; Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınmaktadır.

Torba kadro uygulamasında lise mezunu olarak özel sektörde çalışılan süreler dikkate alınmamaktadır. Sonuç olarak özel sektörde geçen hizmetlerin değerlendirilmesinde bazı maddeler öğrenimi dikkate alırken bazılarında öğrenimin hiçbir önemi yoktur.”