Sağlık çalışanlarının hizmet birleştirme işlemleri nasıl yapılır?

Hizmet birleştirilmesinin memurların emeklilik tarihlerinden önce yapılması hem memurun intibak işlemlerinin gecikmeden yapılmasını hem de emeklilik işlemlerinin hızlanması açısından fayda getirecektir.Sigortalı veya Bağ-Kurlu hizmet sürelerinin birleştrilmesinde, asıl işi Kurumun ilgili birimi yapar.Bunun için göreve başlayan memurun kurumuna yazılı bir başvuru yapması gerekmektedir. Bu yazılı başvuruda sigortalı veya Bağ-Kur’lu hizmetlerinin nerede geçtiğine ve süresine dair bilgiler yer alabilir. Bu başvuru sonrasında kurumun ilgili birimi SGK’nın il müdürlüğü veya merkez müdürlüğüyle yazışma yapar. Bu yazışmalar sonrasında sigortalı veya Bağ-Kur’lu hizmetler birleştirilir.Uygulama bu yönde olup, hizmet birleştirmesi yapmak isteyen memurun başka bir şey yapmasına gerek bulunmamaktadır.

 Hizmet birleştirilmesi; memurların memuriyete başlamadan önce veya memuriyetten ayrılarak T.C. Emekli Sandığı dışında herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna (Sosyal Sigortalar Kurumu ve BAĞ-KUR) pirim ödemek suretiyle geçen hizmetlerinin T.C. Emekli Sandığına tabi hizmetleri ile birleştirilerek emeklilik müktesebinin yükseltilmesi işlemleridir. 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa ek ve geçici maddeler eklenmesine ve bu kanun ile diğer bazı kanunların bazı hükümlerinin değiştirilmesi ve kaldırılmasına dair olan 08.07.1971 tarihli ve 1425 sayıl Kanunun ek 3. maddesi ile 5434 sayılı Kanuna eklenen ek 18. maddedeki Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevde bulunduktan sonra iştirakçi olanların emeklilik keseneklerine personel kanunları gereğince kazanılmış hak olarak aldıkları derece ve kademe aylıkları üzerine, sigorta pirimi ödemek suretiyle geçirdikleri sürelerin, her yılı bir kademe ilerlemesine ve tahsil durumlarına göre her 2, 3, 4, veya 5 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde eklenerek bulunacak derece ve kademe aylığı esas alınır. (Bu süreler, 01.03.1975 tarihinden itibaren 1897 sayılı Kanunla 3 yıl olarak yeniden düzenlenmiştir.) Bunların personel Kanunlarına göre kazanılmış hak olarak aldıkları kademelerin ilerletildiği veya derecelerin yükseltildiği sürece, emeklilik keseneğine esas kademeleri ilerletilir ve dereceleri yükseltilir. Ancak, bunların emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükseltilebilmesi için tahsil durumları itibariyle en son yükselebileceği dereceleri geçmemeleri ve bir derece de en az çalışması gereken yıl sayısı kadar kademeden emeklilik keseneği ödemiş olmaları şarttır. Burada dikkat edilmesi gereken husus 18 yaşın ikmalinden önce sigorta pirimi ödemek suretiyle geçirdikleri süreler dikkate alınmaz. 01.03.1975 tarihinden önce iştirakçi oldukları tarihteki öğrenim derecelerinden daha aşağı bir öğrenim derecesinden sigorta pirimi ödemek suretiyle geçmiş süreleri bulunanların emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde bu süreler dikkate alınmayacak denilmekte ise de 1897 sayılı Kanunla 01.03.1975 tarihinden itibaren Devlet Memurları Kanununda değişiklik yapılarak gerek bu tarih itibariyle intibakı yapılacak olanlara ve gerekse bu tarihten sonra öğrenimi değişecek olanlara uygulanmak üzere 36. maddesinin (A) bendinin 12/d fıkrası ile “memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak (87. maddeye tabi kurumlarda çalışanlar dahil) üst öğrenimi bitirenler aynı üst öğrenimi tahsile ara vermeden başlayan ve normal süresi içinde bitiren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla bitirdikleri üst öğrenimin giriş derece ve kademesine memuriyette geçirdikleri başarılı hizmet süresinin tamamı her yıl bir kademe, her üç yıl bir derece hesabıyla ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yükseltilirler.” hükmü getirilmiştir. İştirakçi oldukları tarihteki tahsil derecesinin altında geçen sigortalı süreleri değerlendirilmez hükmü 01.03.1975 tarihinde yürürlüğe giren 657 sayılı Kanunun 36. maddesinin (A) bendinin 12/d fıkrasının sigortalı sürelerinin emsali ile mukayese edilerek emekli keseneğine esas aylıklarının derece ve kademelerinin tespit edilmesi karşısın da geçerliliğini kaybetmiştir. Bu nedenle öğrenim durumları değişenlerin kazanılmış hak aylıklarının derece ve kademelerinin tespiti ile öğrenim durumu değişikliğinden önce özel sektörde sigortalı olarak geçmiş hizmeti bulunanların bu sürelerinin, 657 sayılı Kanunun değişik 36. maddesinin yukarıda açıklanan (A) bendinin (12/d) fıkrası hükmüne paralel olarak emsal ile mukayese yapılarak emeklilik keseneğine esas aylıklarının derece ve kademeleri belirlenecektir. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Sayfa 2 01.03.1975 tarihinden itibaren aynı tahsili görüp biri özel sektörde sigortalı, diğeri memur olarak işe başlayan ve bir üst öğrenimi bitiren iştirakçiler arasında emeklilik keseneğine esas aylıklar yönünden eşitlik sağlanacaktır. Özel sektörde geçen sigortalı hizmetleri 01.03.1975 tarihinden sonra iştirakçi olunması durumunda iştirakçi oldukları tarihi izleyen aybaşından itibaren emekli müktesebinde değerlendirilecektir. Sigortalı olarak geçen hizmetler kamu kurum ve kuruluşlarda (Resmi) geçmiş ise bu hizmetler asalet tasdikine kadar değerlendirilmeye tabi tutulmayıp asalet tasdikinde maaş ve emekli müktesebine ilave edilecektir. Özel sektörde pirim ödemek suretiyle geçen sigortalı hizmetler ise Emekli Sandığına iştirakçi olduğu ilk aybaşı tarihi itibariyle emekli müktesebine ilave edilecektir.

Sigortalı hizmetlerin değerlendirilmesinde dikkat edilecek hususlar:

1-İlgilinin sigortalı olarak çalıştığı Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinden gün, ay, yıl olarak belirtir prim tahakkuk cetveli istenilecektir.

2- 18 yaşın ikmalinden önce geçen sigortalı hizmetler değerlendirilmede dikkate alınmaz.

3-Sigortalı olarak geçen sürelerin fiili hizmeti ile çakışıp çakışmadığına bakılacak, çakışan bir durum varsa çakışan süreler düşülecektir.

4. Memuriyete girmeden önce veya memuriyetten ayrılarak Teknik, Sağlık ve Avukatlık Hizmetleri sınıflarında çalışarak memuriyete girenlerin bu hizmetlerinin 1/4 Emekli Sandığına iştirakçi olduğu aybaşı tarihi itibariyle emekli mükteseplerinde değerlendirilir. (Bu hizmetlerinden geriye kalan 3/4‘ de memurlukta geçmiş sayıldığından asalet tasdikinde maaş ve emekli mükteseplerinde değerlendirmeye tabi tutulacaktır.) Basın kartları yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak suretiyle gazetecilik yaparak memurluğa girenlerin ise meslekleriyle ilgili görevlerde istihdam edilmesi şartıyla fiilen gazetecilik yaparak geçirdikleri surelerin 1/4 Emekli Sandığına iştirakçi olduğu aybaşı tarihi itibariyle emekli mükteseplerinde değerlendirilir. (Bu hizmetlerinden geriye kalan 3/4‘ de memurlukta geçmiş sayıldığından asalet tasdikinde maaş ve emekli mükteseplerinde değerlendirmeye tabi tutulacaktır.)

5-15.10.1987 tarihinden önce sigortalı hizmet değerlendirmelerinde iştirakçi olduğu aybaşı tarihi olarak her ayın birinci iş günü, 15.10.1987 tarihinden sonra yapılacak sigortalı hizmet değerlendirmelerinde ise iştirakçi olduğu aybaşı tarihi olarak her ayın on beşinci iş günü dikkate alınacak.

6-Görevde iken veya sigortalı olarak çalıştığı durumlarda tahsil değişikliği yapanların sigortalı hizmetleri 657 sayılı Kanunun 36. maddesinin (A) bendinin 12/d fıkrası uyarınca emsal işlemine tabi tutulacaktır.

7-Sigortalı geçen süreler eğer resmi kurum ve kuruluşlarda da geçmişse bu hizmetleri aSağlık çalışanlarının hizmet birleştirme işlemleri nasıl yapılır?salet tasdikinden itibaren hem maaş ve hem de emekli mükteseplerinde değerlendirilecektir.

8- Sigortalı hizmet değerlendirilirken ay – gün hesaplamasında; ay 30 gün, yıl 360 gün olarak esas alınır

Özel sektör sürelerini memuriyet hizmetiyle şimdi mi birleştirmeli, daha sonra mı?

Memurlar için “kazanılmış hak aylığı” ve “emekliliğine esas hak aylığı” olmak üzere iki kavram bulunmaktadır.

Devlet memurluğuna başlamadan önce kişilerin sigortalı hizmetinin bulunması mümkündür.

Özel sektör hizmetlerinin tümü “kazanılmış hak aylığında” değerlendirilmemektedir. Ama kazanılmış hak aylığında değerlendirilmeyen süreler “emekliliğine esas hak aylığı”nda değerlendirilebilmektedir.

Diğer taraftan, mevzuatımıza göre sigortalı çalıştıktan sonra memuriyete girenlerin, bu sürelerini kuruma bildirmesi gerekmektedir. Üstelik bu işlem zorunludur. Kurumlarca da kişinin sigortalı çalışmaları var mı yok mu ilgililerden öğrenilmesi gerekmektedir.

Yani, özel sektördeki hizmetlerin birleştirilmeye tabi tutulmaması, Kurumlarca da devlet memurluğuna başladıkları tarihten itibaren emekli keseneğine esas aylık intibakı işlemine tabi tutulması gerekmektedir. Emekliliğe yakın birleştirilmesi şeklinde kişilerin tercihine bırakılmış bir yasa hükmü bulunmamaktadır.

Ancak, göreve başlangıç tarihi itibariyle birleştirmeye tabi tutulması durumunda, devlet memurunun emekli keseneğine esas derece ve kademesi yükselecek, bu halde de memurundan yapılacak kesinti tutarı da artacaktır. Örnek; 8 inci derece 1 inci kademeden devlet memurluğuna başlayan kişiden 250 tl. şahıs kesintisi olarak kesildiğini varsayalım. Bu kişinin 3 yıl sigortalı hizmeti olduğunu varsaydığımızda 7 inci derece 1 kademeden kesinti yapılması gerekecek, bu tutarda varsayalım 252 tl. olsun. Bu tutar devlet memurunun aylığından kesilerek Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilecek tutar olacaktır.

Şayet emekliliğe yakın birleştirmeye tabi tutulması; intibak işlemi kişinin devlet memurluğuna başlangıç tarihi itibariyle yapılarak hesaplanacak ve kesinti tutarları faiziyle birlikte devlet memurunun payına düşen kısmı devlet memurundan, kurumun payına düşen kısmı da ilgili kurumdan faiziyle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca tahsil edilecektir.

Özetle hem kurumların hem de şahısların; sigortalı hizmetlerin devlet memurluğuna başlangıç tarihi itibariyle birleştirmeye tabi tutması konusunda gerekli işlemleri yapması gerekmektedir.
Konu ile ilgili Kanun maddeleri;
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu;

Madde 14 ? Sandığın gelirleri şunlardır:

a) İştirakçilerin emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden her ay kesilecek % 16 emeklilik kesenekleri;
….

d) (a) fıkrasında yazılı % 16 emeklilik keseneğine karşılık % 20, (b, c ve ç) fıkralarında yazılı paralara eşit olarak kurumlarınca verilecek karşılıklar;

Madde 17 ? (Değişik:7/5/1986 – 3284/4 md.)

Kurumlar 14 üncü maddede yazılı Sandık gelirlerinden;

a) a,b,c,ç, d fıkralarında yazılı kesenek ve karşılıkları aylık, ücret veya tahsisatın tediyesi gününü takip eden günden başlamak üzere 7 gün içinde,

…..

Sandığa veya Sandık adına postaya veya bankaya yatırmaya mecburdurlar.

….

Sandık gelirlerini tahakkuk ettirmeyen,yukarıda yazılı süreler içinde kesmeyen veya göndermeyen kurumların ve tediye merkezlerinin tahakkuk ve ödemeyle ilgili memurları ile sorumlu muhasiplerinden bu paralar % 10 fazlasıyla birlikte ve Sandığın talebi üzerine 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre mahalli maliye teşkilatınca tahsil olunur.

(ç) fıkrasında yazılı süreler içerisinde yatırılmayan Sandık gelirleri ise, kurumlarından % 30 faizi ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil olunur.

Kurumların bütçelerindeki ödeneğin yetmemesi veya ödenek mevcut olduğu halde mahalline ödeme emri gönderilmemesi dolayısıyla Sandık gelirlerinin zamanında gönderilmemesi halinde bu paralar % 20 gecikme zammıyla birlikte ilgili kurumdan alınır.

….”

?Ek Madde 18 ? (8/7/1971 – 1425/2 md. ile gelen Ek 3 üncü madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.)

Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerde bulunduktan sonra iştirakçi olanların, emeklilik keseneklerine, personel kanunları gereğince kazanılmış hak olarak aldıkları derece ve kademe aylıkları üzerine, sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri sürelerin, her yılı bir kademe ilerlemesine ve tahsil durumlarına göre her 2, 3, 4 veya 5 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde eklenerek bulunacak derece ve kademe aylığı esas alınır.

Bunların, personel kanunlarına göre kazanılmış hak olarak aldıkları kademelerin ilerletildiği veya derecelerin yükseltildiği sürece, emeklilik keseneğine esas kademeleri ilerletilir ve dereceleri yükseltilir.

Ancak, bunların emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükseltilebilmesi için, tahsil durumları itibariyle personel kanunları hükümlerine göre, en son yükselebilecekleri dereceleri geçmemeleri ve bir derecede en az geçirilmiş gereken yıl sayısı kadar kademeden emeklilik keseneği ödemiş olmaları şarttır.

Şu kadar ki, 18 nci yaşın ikmalinden önce veya iştirakçi oldukları tarihteki tahsil derecelerinden daha aşağı bir tahsil derecesinde sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri süreler dikkate alınmaz.

Sigorta primi ödemek suretiyle geçen sürelerin, personel kanunları hükümlerine göre, memuriyette geçmiş sayılmak suretiyle, kazanılmış hak derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilen kısımları, bu madde uyarınca, emeklilik keseneğine esas aylığın tesbitinde ayrıca nazara alınmaz.?